Binanın topraktan ya da komşu binalardan korunması için uygulanan yapı elemanına perde beton adı verilmektedir. Son deprem yönetmeliğine göre tüm binalarda bu sistemin uygulanması gereklidir. Perde beton su kaçakları önleme sistemi, binayı dış etkenlerden koruyacak bir sistem özeliğindedir. Dışarıdan gelecek tüm etkilerden binayı koruma özelliği olan perde beton sistemi, binanın toprakla ilişkisini keser ve bunun için mantolama yöntemi ile yalıtım uygulaması gerçekleştirilmektedir. Perde beton, betonarme uygulamalarında donatılı yapı elemanı olarak tanımlanmaktadır. Özellikle çok katlı binalarda yatay yüklerin karşılanmasında bu perdeler kullanılmaktadır. Kat yükseklikleri arttıkça da kesit tesirleri artak ve buna bağlı olarak da kolon boyutları büyümektedir. Büyük kolon boyutları ekonomik değildir, aynı zamanda da mimari açıdan son derece sakıncalıdır. Bu sakıncaları nedeniyle de yapılarda betonarme perdeler tercih edilmektedir. Peki, perde beton kalıpları nasıl hazırlanır ve nasıl uygulanır? Perde beton kalıpları, diğer tüm kalıplara göre çok daha uzu ömürlü olmaktadır. Ayrıca uygulama aşaması da kolaydır. Esnek bir yapıda olan perde betonlar, her türlü şekille monte edilebilir. Ayrıca her ebatta yapılabilmektedir. Perde duvarlar genellikle kot altı yapılarda ve çevirme duvarları uygulamasında kullanılmaktadır. Bu duvarların kalınlıkları 25 santimetreden az olmamalıdır. Bu sistem uygulanırken boyuna ve enine donatıları en az 25 santimetre ara ile bağlanmalıdır. Perde uçlarına ise 30 santimetreden az olmamak üzere perde boyunun yüzde 10’u kadar perde uç elamanı düzenlenmelidir. Eğer perde filizi yapılmayacak yalnızca perde yapılacaksa bu kez perde donatı alt uçlarının 90 derece kıvrımlı olmalıdır. Sistemin bağlama işlemi de en az iki kişi tarafından yapılmalıdır. Bu sayede su kaçakları önlenmekte, binanın su yalıtımı güçlendirilmiş olmaktadır.
Perde Beton Nasıl Güçlendirilir?
Perde betonlar, deprem yüklerinin karşılanmasında taşıyıcı sistemin en önemli elemanlarıdır. Bu sistem depreme karşı son derece dayanıklı olmalıdır. Hasar görmeleri durumunda tamirat ve güçlendirme çalışmaları büyük bir titizlikle ve profesyonelce yapılmalıdır. Özellikle deprem yükünü taşımak üzere düzenlenen betonarme perdelerde meydana gelen hasarlar, kayma, eğilme, taşıma gücünün yetersiz kalması ya da büyük boşluklu perdelerde bağ kirişlerinin yetersiz olmasından kaynaklanabilmektedir. Perdelerin kuvvetlendirilmesinde varsa eğer, pencereler ve kapılar gibi boşluk olan alanların doldurulması önemlidir. Buralar doldurulduğunda elde edilen ek taşıma gücü kapasitesi yeterli olabilmektedir. Diğer yapı elemanlarında olduğu gibi, eğer betonda ezilme yoksa epoksi enjeksiyonu perdeler için de yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, bu uygulamada bütün çatlaklar doldurulamaz ve hasardan önceki rijitlik yani yer değiştirme tesirlerine karşı koyma derecesi elde edilmez. Perdede beton ezilmesi ya da donatı burkulması meydana geldiyse kolonlarda uygulanan tamirat ve kuvvetlendirme yöntemi burada da uygun olmaktadır. Özellikle hasarın derecesine göre hasarlı olan kısmın temizlenmesi, ilave bir donatı yerleştirilmesi ve hazarlı olan kısmın betonlanması gerekebilir. Eğer var olan perde yetersiz kalırsa, kalınlığını arttırarak yer değiştirme tesirlerine karşı koyma derecesi ve dayanıklılığı yükseltilmelidir. Kalınlık artırılırken ilave donatıların yerleştirilmesi ve uygun başlık yapılması da gerekli olabilmektedir. Depreme dayanıklı olduğu kadar suya da dayanıklı perde betonlar yapılmaktadır. Bunda da ilave donatılar konulabilmektedir. Perde beton su kaçakları olduğunda da hemen müdahale edilmesi şarttır. Aksi takdirde bu su kaçağı yapıya zarar verecek, sonuçta binanın taşıyıcı sistemleri zarar görecek ve yapı yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilecektir. Su kaçağı olduğunda perde betonun arasındaki bağ kuvvetlerinin iletimi sağlanmalı, bunun için dikiş çubukları kullanılmalı ve mevcut perde yüzeyine epoksi uygulanmalıdır. Perdenin eğilme dayanımı da yeni başlık bölümlerinin eklenmesi ve gerekli donatı düzenin sağlanması ile atırılabilmektedir.
